af013911: Moeder waarop leven wij?
"Affiche uitgegeven in 1993 door het Instituut voor Politieke Ecologie (IPE) en Agalev voor milieubescherming. Afbeelding: zwart-witfoto's van de gipsbergen van Rhône-Poulenc in Zelzate, een oude viltfabriek in Lokeren, landbouwgrond in Malle, de oude arseenfabriek van Reppel-Bocholt en de...
Main Authors: | , , |
---|---|
Institution: | Amsab-Institute of Social History |
Format: | IMAGE |
Published: |
1993
|
Online Access: | https://hdl.handle.net/10796/218F8D79-73B0-4BF4-AD5E-381A26FAF54D |
_version_ | 1771653443401809922 |
---|---|
author | IPE Agalev Groenen in het Europees Parlement |
author_facet | IPE Agalev Groenen in het Europees Parlement |
author_role | uitgever uitgever verantwoordelijke uitgever |
collection | Amsab-ISH Collections |
description | "Affiche uitgegeven in 1993 door het Instituut voor Politieke Ecologie (IPE) en Agalev voor milieubescherming. Afbeelding: zwart-witfoto's van de gipsbergen van Rhône-Poulenc in Zelzate, een oude viltfabriek in Lokeren, landbouwgrond in Malle, de oude arseenfabriek van Reppel-Bocholt en de zwavelzuurfabriek van Tessenderlo Chemie in Grimbergen; tekening van de kaart van Vlaanderen met aanduidingen van milieuverontreiniging. Bijschrift foto gipsbergen: De Gipsbergen Zelzate en Oostende. De gipsbergen van fosfaatproducenten Rhône Poulenc te Zelzate en van UCB te Oostende zijn een mooi voorbeeld van het failliet van een industrie die geen plaats meer heeft in een ‘duurzame’ ekonomie. Vijf-zesde van het ingevoerde fosfaaterts blijft over als probleemafval. Dit afvalgips is zwaar verontreinigd met zware metalen en radio-aktief radium 226. Niemand weet wat met dit afval moet gebeuren. Resultaat is dat enorme gips‘bergen’ zijn ontstaan. En ondertussen is ook het produkt zelf ter discussie komen te staan. Fosfaten zijn zowel in de waspoeders als in de meststoffen op de terugweg. In Oostende stopte UCB ondertussen reeds met de produktie, maar de gipsberg is gebleven. In Gent groeit de gipsberg nog steeds aan. Hoelang nog? De gipsbergen Rhône-Poulenc in Zelzate. Bijschrift foto viltfabriek: De viltindustrie: een kwikzilveren verleden met een macaber einde. Lokeren is het voornaamste centrum van de viltnijverheid in Vlaanderen geweest. Sinds 1892 vestigden er zich tientallen bedrijven en bedrijfjes. Allen hadden ze één ding gemeen. Het gebruik van grote hoeveelheden kwik! Een passage uit de ‘Historiek van de vellennijverheid’: “Elke onderneming bereidt zelf de chemische oplossing die ze gebruikt. Het is een samenstelling op basis van kwikpreparaten. Deze samenstelling geeft aanleiding tot een schijnbaar onschuldige rookwolk, die nochtans gevaarlijk is voor de buurt en ook voor de fabriek zelf.” Er zijn nu meer dan twintig (gewezen) viltbedrijven in Lokeren geregistreerd als black point. Een oude viltfabriek in Lokeren, een vergane industrie met een enorme kwikerfenis. Bijschrift foto landbouwgrond: Repaq: kleiputten graven om te kunnen storten. De NV Repaq was en is een bedrijf voor de ontginning van klei. Die kleiputten zijn ondertussen gevuld met afval, en het potje is gedekt. Er wordt zelfs op geboerd vandaag. Maar het potje stinkt. De kleiputten van het wereldbedrijf NV Koramic-Terca waren een internationale dumpingplaats én draaischijf voor giftig afval uit o.m. Nederland en Duitsland. Vandaag is het rustig rond het stort van Malle. Maar iedereen uit de streek weet dat dit spook een dag opnieuw zal opduiken. Dat serieuze lekken in de kleilaag zullen vastgesteld worden, met alle gevolgen vandien (sic!). “Malle, industrieel stort onder een laagje landbouwgrond …” Bijschrift foto arseenfabriek: Jarenlang juridisch getouwtrek met arseen in de lucht. In Reppel-Bocholt ligt het terrein van een oude arseenfabriek. 29 Mei 1985 wordt dit terrein gemeld als Black Point. Januari ’92 machtigt de Minister OVAM om over te gaan tot de onteigening met als doel over te gaan tot sanering. Het volledig onderzoek met administratieve afhandeling heeft dan 65 maanden, hetzij 5 à 6 jaar in beslag genomen. De start der werken wordt voorzien op 18 mei 1992 en nog eens op 24 augustus van datzelfde jaar. Maar ingevolge juridische procedures is er zelfs nu, november 1993, nog niets gebeurd. Ondertussen raadt de gemeente Bocholt de inwoners van deelgemeente Reppel aan om de zelf gekweekte groenten en fruit grondig te wassen vooraleer ze te gebruiken. Restanten van de oude arseenfabriek van Reppel-Bocholt. Bijschrift foto zwavelzuurfabriek: Tessenderlo Chemie, topproducent in black points. Het fosfaat- en pvc-bedrijf Tessenderlo Chemie is met haar fabrieken in Grimbergen, Ham en Tessenderlo zéér aktief wat het voortbrengen van black points betreft: illegale storten, bezinkingsvijvers, onderwaterbodems en overstromingsgebieden. Samen goed voor een paar 100 ha. Neem nu bijvoorbeeld de oude zwavelzuurfabriek in Grimbergen met haar illegaal stort tussen de bosjes. Tessenderlo Chemie heeft zich een fraai stort met giftig afval opgebouwd, netjes verstopt tussen de bosjes en een betonnen afsluiting. Metingen van OVAM wijzen op de aanwezigheid van voornamelijk arseen, lood en koper waarvan de koncentraties alleen maar tot de verbeelding kunnen spreken. Ondanks aanmaningen en processen verbaal werd de boel nog niet opgekuisd (sic!). Er was heel even sprake van een ‘sanering’ toen in 1989 deze site plots opdook als de mogelijke inplantingsplaats voor een grote verbrandingsoven. Maar spijtig genoeg voor de kreatieve geesten die dit hadden bedacht ging het niet door. Van echt saneren is nog helemaal geen sprake. De zwavelzuurfabriek van Tessenderlo Chemie in Grimbergen: zware metalen! Tekst: MOEDER WAAROP LEVEN WIJ? 9000 BLACK POINTS IN VLAANDEREN. VLAANDEREN GIFVRIJ. Onze bodem moet weer volledig gereinigd worden in de tijdspanne van één generatie! Op 100 jaar tijd zijn we er in geslaagd om een belangrijk deel van onze grond te verpesten, zodat die nog maar beperkt bruikbaar is. Nu moet onze bodem gereinigd worden zodat die overal terug geschikt is om te wonen zowel als voor landbouw, industrie zowel als natuur. We kunnen ‘Moeder Aarde’ wel voor een tijdje gebruiken, lenen, maar we dienen ze in gezonde staat weer achter te laten, zodat ze weer van nut kan zijn, voor gelijke of andere dingen. Alles ineens schoonmaken zal onmogelijk zijn. Maar uiteindelijk dienen we ons ertoe te verbinden om deze schuld op een aanvaardbare termijn volledig terug te betalen. In overeenstemming met het duurzaamheidsbeginsel betekent dat binnen één generatie. Een grondige sanering kan enkel door reiniging en niet het ‘afdekken’ of ‘isoleren’ van het gif in de grond. Alle gif moet ooit uit de grond. Dit kan enkel door de grond te reinigen. Saneren kan niet vervangen worden door het nemen van voorlopige, beperkte maatregelen die er enkel op gericht zijn het gif van de omgeving af te sluiten. Hoogstens kan dit in beperkte mate en als voorlopige maatregel. In die gevallen moet een nazorgfonds, gespijsd door de vervuiler, en waarvan het geld voor latere sanering kan worden aangewend, worden verplicht. Wie vroeger heeft vervuild moet nu de opkuis betalen! Om de bestaande bedrijven, die tot vandaag vaak enorme verontreinigingen hebben veroorzaakt, te laten betalen voor de opkuis, moet het begrip ‘objektieve aansprakelijkheid’ wordt (sic!) ingevoerd, met terugwerkende kracht. Voor het geval de vervuiler niet meer terug te vinden is én in het geval van een ‘onschuldige eigenaar’ moet een milieuschadefonds het nodige geld leveren voor sanering. De industrie moet verplicht bijdragen aan dit fonds. Mensen die bovenop een black point wonen moet vrije woonkeuze gegarandeerd worden, zodat ze zich, zonder financieel verlies, elders kunnen vestigen. Gif in de grond: een internationale handel. Veruit de meeste black points zijn oude of bestaande stortplaatsen en industrieterreinen. Heel wat van die stortplaatsen zitten vol met onbekend gif van allerlei aard, vooral industrieel afval. Dat werd jarenlang tegen enorme winsten illegaal gestort. Eerst in Nederland. Daarna in Vlaanderen en vervolgens in Wallonië, Frankrijk en Oost-Duitsland. Telkens ging het op (sic!) dezelfde mensen (‘afvalbaronnen’) en hetzelfde afval. Het wordt tijd dat er paal en perk wordt gesteld aan deze handel in afval, die volgens sommigen lonender is dan de handel in drugs. Er bestaat een echte afvalmaffia. Alleen een erg strikte regionale, nationale en Europese wetgeving, gekoppeld aan een strenge kontrole en zware straffen, kan en moet deze handel stoppen. Naar een bodembeschermingsbeleid, ombouw van de industrie. Waar de bodem nu vervuild is moet hij terug opgekuisd (sic!) worden. Dat spreekt voor zich. Maar de ene plaats opkuisen en terzelfdertijd (sic!) op andere plaatsen verder vervuilen heeft natuurlijk geen zin. Alleen puin ruimen is niet voldoende. Daarom is het nodig dat de vervuilingskraan dicht gaat en een beleid ter voorkoming van bodemverontreiniging en bodemdegradatie wordt ontwikkeld. Afvalproduktie voorkomen betekent o.a. dat er vragen worden gesteld bij sommige industriële sektoren, die omgevormd moeten worden: ‘ekologische rekonversie’ noemt dat. Hoe sneller die plaatsvindt, hoe minder gevolgen ze zal hebben voor de tewerkstelling. Wat is een ‘black point’? Volgens het afvalstoffenplan ’91-’95 is een ‘black point’ of een ‘verontreinigde site’: “een lokatie waar tengevolge van menselijke aktiviteiten afvalstoffen aanwezig zijn en waarbij bodem (sic!) en/of grondwaterverontreiniging is opgetreden of kan optreden.” Een “zwarte” plek dus. Een plek waar het niet thuis hoort. Naar schatting zijn er daar zo’n 9000 van in Vlaanderen. Enkele nuttige adressen. OVERHEID Gezondheidsinspektie (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Administratie voor de Gezondheidszorg) Markiesstraat 1, 1000 Brussel, tel: 02/507 31 11. MANIAL (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastruktuur, Administratie Milieu, Natuur en Landinrichting) Belliardstraat 14-18 1040 Brussel, tel: 02/507 31 11. OVAM, Bestuur Realisatie en sanering, dienst sanering (Openbare Afvalstoffenmaatschappij van het Vlaamse Gewest) Kan. De Deckerstraat 22-26 2800 Mechelen, tel: 015/20 83 20. MILIEUBEWEGING Bond Beter Leefmilieu Overwinningsstraat 26, 1060 Brussel, tel: 02/539 22 17. NEDERLAND GIFVRIJ Donkerstraat 17 3511 KB Utrecht, tel: 030/33 13 28. MEER INFORMATIE te verkrijgen bij het Instituut voor Politieke Ekologie, Tweekerkenstraat 78, 1040 Brussel, tel: 02/230 66 66 AGALEV Tweekerkenstraat 78 1040 Brussel tel: 02/230 66 66 AGALEV. ver. uitg.: De Groenen in het Europees Parlement, Tweekerkenstraat 78, 1040 Brussel. FULL TEXT AVAILABLE AT AMSAB-ISH" |
format | IMAGE |
id | 218F8D79-73B0-4BF4-AD5E-381A26FAF54D |
institution | Amsab-Institute of Social History |
physical | papier geheel: hoogte, 60 cm geheel: breedte, 84 cm affiche |
publishDate | 1993 |
spellingShingle | af013911: Moeder waarop leven wij? IPE Agalev Groenen in het Europees Parlement |
thumbnail | http://iiifprod.amsab.be/iiif/3/image/af013911/cover/full/200,/0/default.jpg |
title | af013911: Moeder waarop leven wij? |
url | https://hdl.handle.net/10796/218F8D79-73B0-4BF4-AD5E-381A26FAF54D |