| Summary: | "Collection: SM Coöperatief Verbond Antwerpen, Turnhout, Waasland; Level of description: Item; Biografie: De wortels van de Antwerpse coöperatieve beweging liggen bij een kleine en zwak uitgebouwde groep militanten die in het verlengde van de besluiten van de uiteengevallen Eerste Internationale de hoop koesterden om de socialistische ideeën bij de arbeiders ingang te doen vinden via de verspreiding van coöperaties. In het voorjaar van 1880 besliste deze kring - met onder meer Constant Goetschalck en de latere koekjesfabrikant Eduard De Beuckelaer - om de coöperatieve bakkerij De Vrije Bakkers op te richten. Alleen al de benaming doet vermoeden dat de inspiratie werd gevonden bij de Gentse Vrije Bakkers, die in 1873 was gesticht en waaruit zich eind 1880 een socialistische minderheid onder de naam Vooruit afscheurde. Net zoals dit met de Gentse Vooruit het geval zou zijn, gingen in Antwerpen partij en coöperatie onmiddellijk hand in hand.
De stichting van De Vrije Bakkers gebeurde zonder veel overtuiging. Slechts 38 leden schreven in op een aandeel van 10 fr. Met dit povere startkapitaal van 380 fr. begon men in augustus 1880 te bakken in een keldertje in de Beukenstraat te Borgerhout. Het bescheiden succes maakte dat men al in 1884 moest verhuizen naar de Keyzerlei, waar men een bakkerij met bloemzolder inrichtte en waar reeds de politieke activiteiten plaats hadden en de krant De Werker gevestigd was. Intussen breidden De Vrije Bakkers hun handelsactiviteiten uit met een kleding- en kruidenierswinkel en een kolenmagazijn. In 1886 drong zich nogmaals een verhuis op. De keuze viel ditmaal op een gebouwencomplex in de Diepestraat, hetgeen een kapitaalsuitbreiding en dus een juridisch statuut voor de maatschappij vergde. Op 1 januari 1886 tekenden 358 vennoten in op de officiële stichting van de handelsvennootschap in collectieve naam, de firma A. Nevelsteen en Cie, voor doel hebbende de inrichting en exploitatie eener bakkerij met alle daartoe noodige goederen .... De vennootschap zal ook de naam voeren van collectief samenwerkend en verbruikend vennootschap De Vrije Bakkers van Antwerpen. De duur van de firma werd vastgelegd op 10 jaar en het maatschappelijk kapitaal bedroeg 10.000 fr., waarvan de helft bij de stichting door de aandeelhouders werd gestort. De benaming vonden de stichters bij de uit Brussel overgekomen eerste bakker en broodvoerder Aloïs Nevelsteen. Door zich juridisch in regel te stellen kon 35.000 fr. geleend worden bij de Caisse Hypothécaire Anversoise. In augustus 1887 werden de gebouwen in de Diepestraat ingehuldigd en nog in datzelfde jaar opende in de Dambruggestraat een eerste volksapotheek.
Hoewel de maatschappij het commercieel niet slecht stelde , groeide binnen het bestuur een interne machtsstrijd die uiteindelijk haar beslag kreeg in1892 toen een minderheid uit de algemene aandeelhoudersvergadering zich afscheurde en een nieuwe maatschappij, de firma Welters en Cie-De Wacht oprichtte.
Eind 1895 kwam het einde van de tienjarige bestaanstermijn in zicht en begon een driekoppige delegatie zich te buigen over een reorganisatie van de maatschappij. Op 21 januari 1896 werden De Vrije Bakkers ontbonden . Series: 278.00001.00002: Notulen van de algemene vergadering der aandeelhouders en bestuursvergaderingen"
|
|---|
