| Summary: | "Collection: Amnesty International-Vlaanderen; Biografie: Amnesty International (AI)
Amnesty International is een wereldwijde mensenrechtenbeweging, ontstaan in 1961 op het initiatief van Brits advocaat Peter Benenson. Het verhaal gaat dat Benenson, aangegrepen door een artikel over twee Portugese studenten die gevangen zaten wegens een vrijheidstoast, een oproep deed tot actie om gewetensgevangenen vrij te laten of op zijn minst een eerlijk proces te geven. Hij schreef het artikel ‘The Forgotten Prisoners’ over ‘diegenen die wegens een andere mening of ander geloof dan wat de regering voorschrijft gevangen, gefolterd en soms geëxecuteerd worden’. In dit artikel spoorde hij iedereen aan om protestbrieven te schrijven aan repressieve regimes om dit soort situaties aan te klagen. Zijn ‘Appeal for Amnesty’ kende een onverwachts groot succes en duurde het hele jaar door. Begonnen als een oproep, groeide dit uit tot een massale campagne en is dit uiteindelijk verworden tot de wereldwijde mensenrechtenorganisatie die ze vandaag de dag is.
Doorheen de jaren breidde Amnesty International haar mandaat uit. De focus lag in het begin op de vrijlating van gewetensgevangenen, maar langzaamaan kwamen ook de politieke gevangenen in het vizier. AI ijverde voor eerlijke processen voor hen, zolang ze geen geweld gebruikt hadden. Uiteindelijk ging men acties voeren voor elke gevangene die gemarteld of mishandeld werd, ongeacht de reden waarvoor ze vastzaten. Grote anti-foltercampagnes werden massaal opgevolgd. In de jaren 1970 kantte AI zich ten volle tegen de doodstraf. Men was van mening dat die in geen enkele omstandigheid gerechtvaardigd kon zijn. Ook buitengerechtelijke executies en ‘verdwijningen’ kwamen op de agenda te staan. In de loop van de jaren is het mandaat van de organisatie steeds verder uitgebouwd. Vandaag de dag zet Amnesty zich in voor de verwezenlijking van alle rechten vermeld in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens alsook voor de naleving van de latere internationale mensenrechtenverdragen. Naast schendingen begaan door de overheid, richt men zich nu ook op de inbreuken gepleegd in privésfeer, zoals huiselijk geweld.
AI Vlaanderen
Het ontstaan van AI vond van in het begin zijn weerklank in België. Op de eerste internationale vergadering van 1961 was er reeds een Belgische delegatie aanwezig. De tweede internationale vergadering van 1962 vond zelfs plaats in het kasteel van Male nabij Brugge . Toch duurde het nog een hele tijd voor er een volwaardige Belgische sectie van Amnesty International van de grond kwam.
Eind jaren 1960 sloten enkele in België wonende Nederlandse dames zich aan bij een Nederlands Amnesty-groepje. Bij gebrek aan een Belgische AI-sectie, maakten ze zich rechtstreeks lid bij het International Secretariaat van Amnesty International in Londen. Na een infoavond over Amnesty International in de protestantse Graanmarktkerk in Brussel ontstond er in Vlaanderen ook een jeugdgroepje dat de beginselen van Amnesty International in België bekend wilden maken. Tezelfdertijd werd vanuit de Nederlandse AI-sectie initiatief genomen om in België voor aanhang te zorgen. Vanuit het kantoor van de Liga voor Verdediging van de Rechten van de Mens in Brussel werden de banden tussen de Vlaamse jeugdgroep, AI Nederland en het Internationaal Secretariaat gesmeed. Dit werd de basis van de Nederlandstalige afdeling van Amnesty International in België. Omstreeks dezelfde tijd was er aan Franstalige zijde ook interesse voor het werk van Amnesty International. Zij vonden tevens onderdak bij de Liga voor de Verdediging van de Rechten van de Mens en konden gebruik maken van hun secretariaat. Het was via hen dat de secretaris-generaal van Internationaal Secretariaat in Londen vroeg om een Belgische sectie van Amnesty International op te richten. Hoewel de samenwerking tussen de Nederlandstalige en Franstalige groepen niet altijd even vlot verliep, kwam daar in 1970 de eerste Belgische adoptiegroep uit voort. In het begin bleef de Nederlandstalige groep zeer sterk afhankelijk van de Nederlandse sectie. Het doorsturen van post, infofolders, documentatie, materiaal gebeurde allemaal via hen.
1973 was een eerste doorbraak voor Amnesty International in België. De eerste grote anti-martelcampagne werd met veel media-aandacht goed ontvangen. Het ledenaantal groeide gestaag, maar dit bracht echter ook meer praktische problemen met zich mee. De situatie van de twee groepen die af en toe samenwerkten, maar daarnaast geen echte structuur vormden, was niet langer houdbaar. De vraag om twee aparte afdelingen van één Belgische sectie te vormen werd maar eigenaardig bevonden op het Internationaal Secretariaat van Amnesty International in Londen. Na enige aarzelingen werd in 1973 de nieuwe structuur toch bekomen. Op 6 september 1973 werd de Belgische sectie ‘AI Belgium’ officieel opgericht met twee aparte afdelingen: AI-Nederlandstalig en AI-Belge francophone.
Toch bleef de Nederlandstalige afdeling nog steeds sterk afhankelijk van de Nederlandse sectie in die eerste jaren. Ze probeerden financieel sterker te staan. Dit lukte gedeeltelijk doordat de werking gestaag bleef groeien. Adoptiegroepen en werkgroepen schoten uit de grond, campagnes en acties werden met veel enthousiasme gevoerd. In 1977 kwamen er nieuwe statuten met een naamswijziging voor AI-Nederlandstalig. Vanaf toen klonk de officiële benaming: Amnesty International Vlaanderen.
In het begin van de jaren 1980 stagneerde de ledengroei. Om sterker te staan moest men ook financieel onafhankelijk worden en een reserve kunnen opbouwen. De nadruk werd nu meer gelegd op de fondsenwerving, met ondermeer de vele stickerslagen en de kaarsenverkoopacties elk jaar opnieuw in de kerstperiode. Met de komst van een nieuw beleidsplan (1986-1990) werden er nieuwe accenten gelegd. Het mandaat van AI bleef hetzelfde, maar de communicatiestrategie veranderde. Men wou veel meer gebruik maken van relaties met media en publiciteit enerzijds, en met regeringen, niet-gouvernementele organisaties en intergouvernementele organisaties anderzijds, en zo een meer actieve en expansieve houding aannemen. Daarnaast werd ook de werking van de Lokale Groepen nog centraler gesteld. Daar lag immers de basis van het succes van Amnesty. Een grotere bewustmaking en uitbreiding in Vlaanderen bleef het hoofddoel.
In de jaren 1990 richtte men zich verder op de groei van de Lokale Groepen door de oprichting van de groepengroeiteams (GGT’s). In 1996 kwam men met een nieuw beleidsplan met als voornaamste doel ‘de zichtbaarheid vergroten’. In 1998 sprak men alweer van een ‘nieuwe marsrichting’. Men kreeg in die jaren te maken met een stagnatie en soms zelfs achteruitgang. Een nieuwe aanpak bleek dus nodig, zowel voor het secretariaat als voor de beweging op zich. De ‘nieuwe marsrichting’ hield in dat men de nadruk ging leggen op meer beleidsbeïnvloedend werken om zo de doeltreffendheid van AI te vergroten. Level of description: File; Series: 455.B.1.4.11: AAKcampagne ‘Politieke Moorden en Verdwijningen’, 1993."
|
|---|
